Pochówek dziecka utraconego przed urodzeniem

Instytut Ordo Iuris zapewnia nieodpłatną pomoc prawną w przypadku wystąpienia trudności lub pytań dotyczących pochówku dziecka utraconego przed urodzeniem.

Uważa się, że pochówki dzieci utraconych odbywają się w Polsce od 2005 roku. Niestety według Najwyższej Izby Kontroli opieka nad pacjentką w sytuacji szczególnej jest nieprawidłowa i niewystarczająca. Kończy się ona bowiem na udzieleniu pomocy medycznej, nie zaś szerszego wsparcia, które gwarantuje obowiązujące prawo. Często zwłoki dzieci martwo urodzonych kwalifikuje się jako odpad medyczny i przekazuje do utylizacji.

Pochówek dzieci zmarłych przed urodzeniem to nie fanaberia, to obowiązek. Z tego powodu Instytut Ordo Iuris przygotował specjalny poradnik dla rodziców w trudnej sytuacji. Poradnik zawiera informacje dotyczące kwestii odebrania ciała dziecka ze szpitala, pochówku oraz pobrania zasiłku pogrzebowego. W poradniku znajdą też państwo wzory niezbędnych pism.

Pochówek dziecka utraconego

W świetle obowiązujących przepisów każdy rodzic ma prawo do dokonania godnego pochówku swojego dziecka, niezależnie od tego, na jakim etapie ciąży zmarło.

Jeśli rodzice nie chcą pochować swojego zmarłego dziecka, może to zrobić każda inna osoba, które dobrowolnie się do tego zobowiąże. Zasiłek pogrzebowy przysługuje niezależnie od tego, kim jest osoba dokonująca pochówku. Jeśli to nie nastąpi, obowiązek pochówku spoczywa na gminie, w której urodziło się dziecko. Najczęściej dokonywany jest przez szpital w zbiorowym, bezimiennym grobie.

Dwie drogi formalne dla rodziców

1 Rodzice mogą pochować dziecko na podstawie szpitalnej karty urodzenia martwego, która jest wydawana na wniosek rodziców. Dokument ten jest wystarczający dla pochowania dziecka, nie ma konieczności rejestracji urodzenia w urzędzie stanu cywilnego. Należy jednak pamiętać, że niezarejestrowane dziecko formalnie nie posiada imienia ani nazwiska, a rodzice nie otrzymują aktu urodzenia, przez co nie mogą ubiegać się o wypłatę zasiłku pogrzebowego.

2 Niezależnie od wieku dziecka rodzice mają prawo zarejestrować jego urodzenie w urzędzie stanu cywilnego. W takim przypadku urzędnik wydaje akt urodzenia z adnotacją o urodzeniu martwym. Dziecko oficjalnie otrzymuje imię wskazane przez rodziców, a rodzice posiadający akt urodzenia, po pochowaniu dziecka, mają prawo ubiegać się o wypłatę zasiłku pogrzebowego. Wydanie aktu urodzenia wymaga konieczności określenia płci dziecka, co często jest problemem. Przy wczesnym etapie ciąży do ustalenia płci konieczne są badania genetyczne, o których przeprowadzenie muszą zadbać rodzice. Koszt badania to kilkaset złotych i jest on refundowany w ramach zasiłku pogrzebowego.

Nie można odmówić wnioskodawcy prawa do pochowania dziecka nienarodzonego o konkretnym imieniu i nazwisku, co jest ważne nie tylko z uwagi na godny pochówek, ale także dla przeżywania żałoby przez całą rodzinę. Należy podkreślić, że każdy ma prawo pożegnać godnie swoje dziecko. Zatem koszt badania genetycznego na oznaczenie płci należy uznać za niezbędny koszt pogrzebu. Warto wskazać w tym miejscu, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. z dnia 28 grudnia 2001 r.), śmierć dziecka nienarodzonego nie pozbawia go prawa do godnego pochówku.

Wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Praga-Południe z 17 lutego 2016 r.
(sygn. akt VI U 462/15)

Kto ma prawo do zasiłku pogrzebowego?

1

Do zasiłku pobrania zasiłku pogrzebowego ma prawo osoba, która pokryła koszty pochowania zmarłego dziecka. Nie muszą być to tylko rodzice.

2

Zasiłek pogrzebowy wypłacany jest w stałej kwocie 4000zł, jeżeli koszty pogrzebu pokryła osoba będąca rodziną zmarłego dziecka (rodzice, rodzeństwo, dziadkowie)

3

Jeżeli koszty pogrzebu pokryła inna osoba, przysługuje jej zasiłek pogrzebowy w wysokości udokumentowanych kosztów pogrzebu. Nie wyższy jednak niż 4000zł.

4

Do kosztów pogrzebu wlicza się także koszt przeprowadzonego badania genetycznego, które ma ustalić płeć dziecka. Jest on refundowany w ramach zasiłku pogrzebowego.

Jak uzyskać zasiłek pogrzebowy?

Aby ubiegać się o refundację kosztów pogrzebu dziecka zmarłego przed narodzeniem, konieczne jest uzyskanie aktu urodzenia z adnotacją o urodzeniu martwym, czyli zarejestrowanie dziecka w urzędzie stanu cywilnego.

Do rejestracji konieczne jest określenie płci dziecka, co w niektórych przypadkach jest możliwe wyłącznie za pomocą badań genetycznych. Koszt tych badań uznaje się za wydatki związane z pogrzebem i jest on refundowany w ramach zasiłku pogrzebowego.

Wniosek Z-12 (wniosek o zasiłek pogrzebowy) można pobrać ze strony internetowej www.zus.pl lub uzyskać w dowolnej placówce Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Jak zabezpieczyć materiał do badania genetycznego?

Rodzice chcący pochować swoje dziecko muszą zawiadomić o tym personel szpitala. Jeśli do poronienia lub martwego urodzenia dziecka dojdzie poza placówką medyczną, konieczny jest przyjazd matki do szpitala wraz z zabezpieczonym ciałem martwego dziecka w celu przeprowadzenia dalszej procedury.

Bloczki parafinowe, w których przechowywane są fragmenty ludzkich tkanek często uniemożliwiają przeprowadzenie badań genetycznych. W celu właściwego zabezpieczenia ciała dziecka najbezpieczniejsze będzie umieszczenie go w soli fizjologicznej w sterylnym pojemniku do badania i niezwłocznie przywiezienie je do szpitala.